Droogdokkensite
Droogdokkenweg 4
2030 Antwerpen
Het Droogdokkeneiland vormt het meest noordelijke deel van de Antwerpse Scheldekaaien en heeft een oppervlakte van circa 23 ha. Het wordt als “eiland” omgeven door water: het Kattendijkdok, de Schelde, de Royerssluis en de Kattendijksluis begrenzen het gebied.
De Droogdokkensite is een afgesloten (enkel toegankelijk als de poort open staat) deel van het Droogdokkeneiland.
Rond de droogdokken bevinden zich een aantal gebouwen zoals een pomphuis van 1895, de voormalige dienstwoning van 1905 en de kantoren en werkplaatsen van AWN (Algemeen Werkhuis Noord).
De locatie vormt het knooppunt tussen de stad, de oude en de nieuwe haven en is een levende getuige van de geschiedenis van Antwerpen als stad van reders en scheepvaart.
Door gebruik te maken van het aanwezige potentieel, een gedegen gecentraliseerd beheer, het benutten van de vrijwilligerswerking, gekoppeld aan een professionele omkadering, krijgt de Droogdokkensite een heel nieuwe, verrassende – betoverende en aantrekkelijke allure.
(uit “Toekomstvisie voor de Droogdokkensite”
Watererfgoed Vlaanderen vzw, 2020)
Het Rijn- en Binnenvaartmuseum is in goed gezelschap op de Droogdokkensite. Stormkop, Piazza dell’Arte en Instroom Academy hebben een werking voor, door en met kinderen, jongeren en vluchtelingen.
STAB (Sail Training Association Belgium), TS Rupel VZW en MPM (Maritiem Patrimonium) varen of werken aan varend erfgoed.
De Droogdokkensite is nog in volle ontwikkeling. Tijdens grote renovatiewerken kan het zijn dat een vereniging soms tijdelijk op een andere locatie werkt.
Tussen het Rijn- en Binnenvaartmuseum en de Stichting Maritiem Patrimonium / Patrimoine Maritime (MPM) zijn goede contacten. Zo vergroten we de toegankelijkheid van de collectie van het museum. De binnenschepen liggen op de droogdokkensite en dus niet ver van de schepen waar de gidsen van MPM Stichting al rondleidingen geven. De gidsen van MPM bieden verschillende modules aan. Rijn-en Binnenvaartmuseum is een van die modules.
Op 22 april 1939 werd de vzw ‘Vrienden van het Nationaal Scheepvaartmuseum’ opgericht, met als doel het stichten, het behoud en de uitbreiding van een specifiek scheepvaartmuseum in België. Jarenlang was de collectie te bezoeken in Het Steen. Grote en kleine schepen kregen een plek in het Maritiem Park, naast Het Steen.
Nu is nog een selectie van deze collectie opgenomen in het MAS, zesde verdieping. Recent verworven collectiestukken worden tentoon gesteld in het kantoor van VNSM op de Brouwersvliet 19-21, Antwerpen.
Op aanvraag is de collectie op de Brouwervliet te bezoeken.
VNSM, nu ‘Vrienden Nieuw Scheepvaartmuseum’, ijvert voor een nieuw volwaardig scheepvaartmuseum.
Het Algemeen Werkhuis Noord (AWN) was een van de meest gespecialiseerde onderhoudswerkplaatsen voor het onderhoud van de meerdere generaties havensleepboten met de Voith-Schneidervoortstuwing die de stad begon aan te kopen vanaf ongeveer 1960.
De werkplaatsen bestonden uit twee gebouwen en deze kregen na het stopzetten van de activiteiten, begin 2018, een andere functie.
Zo wordt 1 van de gebouwen gebruikt door Stormkop en Piazza dell’Arte. Voor jonge en minder jonge avonturiers wordt er een culturele vrijhaven gecreëerd. Samen met hun familie, klasgenoten, leerkracht, bekenden en onbekenden worden ze ondergedompeld in een wereld van kunst, filosofie, wetenschap, duurzaamheid én avontuur.
In de voormalige refter van de dokwerkers vind je nu Instroom Academy.
Instroom is geen gewoon restaurant. Het is een opleidingsacademie, een samenwerking tussen Seppe Nobels en GATAM vzw, gesteund door VDAB en de stad Antwerpen. Bij Instroom betaalt u niet voor uw maaltijd, wel voor de opleiding van vluchtelingen en anderstalige nieuwkomers.
Het andere grote gebouw wordt gebruikt voor de bewaring van de schepen van het MAS. Deze schepen lagen voorheen onder de hangars aan de Scheldekaaien. In dit gebouw bevindt zich ook het atelier waar de behoudsmedewerkers van de stad aan het werk zijn.
Stad Antwerpen
Het masterplan voor de Droogdokkensite aan de Antwerpse Scheldekaaien werd goedgekeurd. Hiermee worden de ambities voor de ontwikkeling van de unieke site tot één grote publieke maritieme belevingssite vastgelegd. Als alles vlot verloopt, starten in 2024 de werken voor de eerste fase van de herontwikkeling.
De Droogdokkensite in het noorden van Antwerpen is een uniek landschap van 11 hectare met bijzonder industrieel en bouwkundig erfgoed. Ze wordt begrensd door de Schelde, de Royerssluis, het Kattendijkdok en het Sasdok. Naast de 9 historische, beschermde droogdokken bevat ze 2 grote gebouwenclusters, 2 pomphuizen en enkele kleinere verspreide bijgebouwen. Ook de 2 loodsen aan de westzijde van de Droogdokkenweg in het toekomstige Droogdokkenpark maken deel uit van de site.
De ambitie is om van dit gebied een ontmoetingsplek te maken gericht op de beleving van maritiem erfgoed, havenerfgoed en de havendynamiek. Centraal daarbij staan het behoud van het erfgoed, kennisoverdracht, en de bezoekers dichter bij de haven en het water brengen. Voor de realisatie neemt stad Antwerpen meerdere programma-onderdelen op o.a. voor het MAS, Jeugd en de Stadshavendienst. Het APB Havencentrum van de provincie Antwerpen ontwikkelt er in samenwerking met Port of Antwerp-Bruges een Havenbelevingscentrum. De buitenruimte met schepen en industrieel erfgoed uit de collectie van het MAS zal de verschillende onderdelen met elkaar verbinden. Met de ontwikkeling van de Droogdokkensite als maritieme belevingssite onderstreept stad Antwerpen haar identiteit als havenstad en stad aan de stroom.
Er is nu een masterplan goedgekeurd met een concrete toekomstvisie voor de hele site. Het werd opgemaakt door het architectenbureau Atelier Kempe Thill, samen met LAND voor de buitenruimte en Origin voor de restauratieve delen. Het masterplan bevat de zone met de droogdokken, inclusief de 2 gebouwenclusters (AWN1 en AWN2); de noordelijke kop aan het vijzelgemaal aan de Royerssluis; en de loodsen in het (toekomstige) Droogdokkenpark. Het plan tekende de lijnen uit voor het aanwezige erfgoed, de buitenruimte en de gebouwen op de site.
De Droogdokkensite is met haar 9 droogdokken en 2 pomphuizen bijzonder waardevol industrieel erfgoed. Het masterplan zet in op een maximaal behoud van beschermd en niet-beschermd erfgoed, waardoor het ruwe en authentieke karakter van de site behouden blijft. De 9 dokken en pomphuis 1 worden gerestaureerd. Dat pomphuis wordt een polyvalente ruimte met veel lichtinval. Van elke type dok zal er een nat/werkend en een droogdok zijn, en ze zullen allemaal heel zichtbaar zijn voor het publiek en elk een eigen bestemming krijgen:
Droogdokkensite
Droogdokkenweg 4
2030 Antwerpen
Kattendijkdok
Hou er a.u.b. rekening mee dat de schepen alleen via trappen en smalle doorgang te bezoeken zijn.
